Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), geçtiğimiz haftalarda Apollo misyonundan 50 yılı aşkın süre geçmesinin ardından Ay’a insan göndermek için Artemis görevini devreye sokmuştu. Ancak güvenlik önlemlerinden dolayı bu uçuşu 2026’ya erteleyen uzay ajansının, Çin’in kendilerinden önce Ay’a gitmesinden endişe duyduğu kaydedildi. Öte yandan Çin’in Ay’ın güney kutbunda bir üs kurmayı planladığı da kaydedildi.
Çin’in NASA’dan önce Ay’a ulaşabileceği endişeleri artıyor. The Washington Post’un haberine göre, Çarşamba günü Kongre üyeleri, NASA’nın Artemis ay programındaki gecikmelerin ve bunun muazzam maliyetinin, Amerika Birleşik Devletleri’nin yükselen bir uzay süper gücü olan Çin’den önce aya astronot gönderme hedefini tehdit edebileceğine dair artan endişelerini dile getirdiler.
ARTEMİS GÖREVİ 2026’YA ERTELENDİ Geçtiğimiz hafta NASA Yöneticisi Bill Nelson, uzay ajansının 50 yılı aşkın bir süredir Ay’a astronot göndermeye yönelik ilk girişiminin bu yılın sonundan Eylül 2025’e erteleneceğini açıkladı.
Apollo döneminden bu yana Ay’a yapılacak ilk inişin de yaklaşık bir yıl gecikmeyle Eylül 2026’ya erteleneceğini söyledi.
NASA’NIN AY YOLCULUĞU NEDEN ERTELENDİ?
NASA’nın Artemis astronotlarını Ay’a taşıyacak olan Orion uzay aracının ısı kalkanının 2022’nin sonlarında yapılan mürettebatsız bir test uçuşu esnasında beklenenden daha fazla kömürleşme gösterdiği gerekçesiyle erteleme yapıldı.
NASA ayrıca astronotları Ay yüzeyine götürüp getirecek uzay aracının geliştirilmesinde ve orada giyecekleri uzay giysilerinin geliştirilmesinde yaşanan gecikmelerin de zaman çizelgesini etkilediğini söyledi.
MALİYETİ 93 MİLYAR DOLAR
Bu gecikmelere ek olarak, NASA’nın genel müfettişi, programın 2012-2025 yılları arasındaki toplam maliyetinin 93 milyar dolara ulaşabileceğini söyledi.
ASTRONOT GÜVENLİĞİNİ TEHDİT EDECEK SORUNLARIN ÇÖZÜMÜ BÜYÜK ÖNEM TAŞIYOR
NASA’nın genel müfettiş vekili George Scott, Temsilciler Meclisi Bilim, Uzay ve Teknoloji Komitesi’nin bir oturumunda milletvekillerine yaptığı açıklamada, astronot güvenliğini tehdit edebilecek teknik sorunların çözülmesinin büyük önem taşıdığını söyledi.
Scott, “NASA Artemis hedeflerine ulaşma konusunda ilave zorluklarla karşı karşıyadır. Ajansın bunu yaparken aynı zamanda sürdürülemez maliyetler, güvenilmez proje takvimleri ve finansman ihtiyaçlarına ilişkin şeffaflık eksikliği gibi uzun süredir devam eden endişeleri de ele alması gerekecektir.” diye konuştu.
“AY’A İNME HEDEFİ OLAN TEK ÜLKE DEĞİLİZ”
Komite başkanı Temsilci Frank Lucas, “Meslektaşlarıma Ay’a insan göndermekle ilgilenen tek ülkenin biz olmadığımızı hatırlatırım. Çin Komünist Partisi bir ay misyonu, bir ay araştırma istasyonu için aktif olarak uluslararası ortaklar arıyor ve 2030 yılına kadar Ay’a insan gönderme hedefleri bulunuyor.
Ay’a ilk inen ülke, gelecekteki Ay faaliyetlerinin açıklık ve şeffaflıkla mı yoksa daha kısıtlı bir şekilde mi yürütüleceği konusunda bir emsal teşkil etme kabiliyetine sahip olacaktır.” diye konuştu.
NASA’DAN SONRA AY YÜZEYİNE YUMUŞAK İNİŞ YAPAN İLK ÜLKE OLMUŞTU
2007’de ve 2010’da Ay’ın yörüngesine bir uzay aracı gönderdikten sonra Çin, 2013’te Chang’e-3 uzay aracını indirerek elli yıl önceki ABD-Sovyetler Birliği rekabetinden bu yana Ay yüzeyine yumuşak iniş yapan ilk ülke oldu. 2019’un başlarında Çin, Ay’ın uzak yüzüne bir uzay aracı indiren ilk ülke oldu. Ve 2020’de Ay yüzeyinden örnekler getirdi.
Çin’in bu yıl sonlarına doğru numuneleri Dünya’ya geri getirmek amacıyla Ay’ın uzak tarafına bir başka iniş yapmayı planladığı da kaydedildi.
ÇİN’İN AY’IN GÜNEY KUTBUNDA ÜS KURMA PLANI
Nihayetinde Çin, Ay’ın güney kutbuna yakın bir yerde, sürekli gölgede kalan kraterlerde buz şeklinde su bulunan bir üs kurmayı planladığını söyledi.
Güney kutbu aynı zamanda NASA’nın Artemis programının bir parçası olarak gitmeyi planladığı yer olarak biliniyor.