Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum

31 Mart seçimlerinin ardından Türkiye yeni anayasa hazırlıklarını tartışmaya başladı. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş siyasi partilere anayasa turuna başladı. İlk ziyaretini CHP’ye gerçekleştirdi. Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum’dan da anayasayla ilgili dikkat çeken bir çıkış geldi.

“1982 Anayasası zaten neredeyse tamamen değişti yeni anayasa hedefi gereksizdir” eleştirilerinin gerçekle bağdaşmadığını belirten Uçum bu görüşün ezber olduğunu savunarak şu ifadeleri kullandı;

Göz Atın

Son dakika | Gündem olan istifa sonrası AK Parti

Seferberlik ve Savaş Hali Yönetmeliği Resmi Gazete

Reisi

1982 ANAYASASI DEĞİŞİKLİK BİLGİLERİ

KONUNUN ÖZÜ:
1982 Anayasasının yürürlükteki 154 maddesinin üçte ikisi olan 103 maddesi darbe anayasası hükümleri olarak devam ediyor. Asıl belirleyici olan ve referans alınması gereken gerçeklik budur.

Daha önce doğru veriler paylaşılmasına rağmen bazı çevreler/kişiler yine bilerek ya da bilmeden 1982 Anayasasına ilişkin değişiklikler konusunda bir çok yanlış ve yalan veri ileri sürüyor. Doğru değişiklik bilgilerini bilerek çarpıtanlar yeni anayasa ihtiyacını değersizleştirme gayretlerini bir de böyle bir yalanla takviye ediyorlar. Bilmeden yanlış bilgileri kullananlar ise en azından özensiz bir yaklaşım içindeler. Bu nedenle bir kez daha doğru bilgileri paylaşmak tartışmayı objektif ve dürüst yapmak isteyenler bakımından faydalı olur.

1982 Anayasası ilk kez 1987 yılında son kez 2017 yılında değiştirildi. 1987 ila 2017 döneminde yani otuz yılda yapılan anayasa değişikliklerinden 19’u yürürlüğe girdi.

Aynı dönemde yapılan ama yürürlüğe girmeyen değişiklik sayısı ise 4 oldu. Bunlardan birisi halk oylamasıyla reddedildi. İkisi Cumhurbaşkanı tarafından TBMM’ye iade edildi ve Meclis teklifleri yeniden görüşmedi. Diğeri ise esastan inceleme yetkisi olmadığı halde Anayasa Mahkemesi tarafından yargısal aktivizm yapılarak esastan iptal edildi.

1982 ANAYASASI
DEĞİŞİKLİK BİLGİLERİ

KONUNUN ÖZÜ:
1982 Anayasasının yürürlükteki 154 maddesinin üçte ikisi olan 103 maddesi darbe anayasası hükümleri olarak devam ediyor. Asıl belirleyici olan ve referans alınması gereken gerçeklik budur.

Daha önce doğru veriler…

— Mehmet Uçum (@mehmetucum) April 30, 2024

KAÇ MADDE DEĞİŞTİ?

Başlangıçta Anayasada toplam 177 asıl madde vardı.

Bu maddelerden 58 tanesi hiç değişmedi. 45 maddede tali değişiklik (terim/ifade değişikliği) yapıldı. Yani 1982 Anayasasın 103 maddesi varlığını halen koruyor.

51 maddede esaslı değişiklik oldu.

Bunlardan 31’i yeniden yazılarak tümden değiştirildi. 20’sinde önemli değişiklikler oldu.

23 madde ise tamamen yürürlükten kaldırıldı.

Şu aşamada 154 asıl madde yürürlüktedir.

Sonuç olarak 1982 Anayasasının yürürlükte olan 154 maddesinden 103’ünde ya hiç değişiklik olmadı ya da tali değişiklikler yapıldı.

Sadece 51 maddede tümden ya da önemli ölçüde değişiklik oldu. Yürürlükten kaldırılan 23 maddeyi de dikkate aldığımızda 1982 Anayasasının sadece 74 maddesine esaslı müdahale yapıldı. 103 maddesi ise ilk kabul edildiğindeki temel yapılarını aynen koruyor.

“TAMAMEN DAYANAKSIZ”

Hal böyleyken anayasal içerik bakımından ileri sürülen “1982 Anayasası zaten neredeyse tamamen değişti yeni anayasa hedefi gereksizdir” görüşü tam bir ezberdir, çarpıtmadır ve tamamen dayanaksızdır.

Değiştirilen ve değiştirilmeyen madde sayısında hatta yürürlüğe giren değişiklik sayısında bir çok gerçeğe aykırı rakam söyleniyor, yazılıyor. Bunlara dayanarak yeni anayasa ihtiyacını ve hedefini eleştirmeye çalışanların ne ölçüde ciddiye alınabileceği halkın takdirindedir.

Doğru ve anlamlı bir tartışma doğru veriler üzerinden yapılır. Yeni anayasayı 1982 Anayasasındaki değişiklikler sebebiyle gereksiz görenlerin yalana dayalı değil burada açıklanan gerçek veriler üzerinden değerlendirme yapmasını beklemek kamuoyunun hakkıdır.