Filistin bankaları "olağanüstü hal" durumuna geçti

İsrail’in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in, İsrail ile Filistin bankaları arasındaki işbirliğini uzatmama kararının ardından Filistin bankacılık sektörü yeniden “olağanüstü hal” durumuna girdi.

Halihazırda iki İsrail bankası Israel Discount Bank ve Bank Hapoalim, Filistin bankalarının İsrail’deki ve dünyadaki bankacılık sistemiyle ilişkilerini yürütüyor. Söz konusu iki bankayı “terörist gruplara fon aktarma” suçlamasıyla Filistin yönetimi ve ABD’deki Filistin bankalarına karşı açılan davalardan korumak için, İsrail hükümeti 3 yıl önce bu bankaları her türlü suçlamadan koruyan ve Maliye Bakanı’nın imzasıyla her yıl yenilenen bir karar çıkardı. İsrail Maliye Bakanı Smotrich’in bu kararı yenilememesi durumunda Filistin yönetiminin dokunulmazlığı kalkacak ve iki İsrail bankası da davalara maruz kalacak. Nisan ayının başlarında İsrail Maliye Bakanlığı, Israel Discount Bank ve Bank Hapoalim’in korunmasını kapsayan kararı 1 yıl yerine 3 ay uzatma kararı aldı. AA muhabirinin, Filistin bankacılık sektöründeki kaynaklardan edindiği bilgiye göre, Filistin bankaları, Smotrich’in aldığı ve 2024’ün üçüncü çeyreğinde yürürlüğe girecek olan bankalar arası işbirliğini uzatmama kararını bozmanın yollarını arıyor. Smotrich’in kararı, özellikle ayda yüzlerce milyon dolarlık yurt dışı ile yapılan ticari işlemler ve banka ödemeleri göz önüne alındığında Filistin ekonomisinin felç olması anlamına geliyor. İSRAİL-FİLİSTİN BANKACILIK SEKTÖRÜ ARASINDAKİ İŞBİRLİĞİ FİLİSTİN’İN ÇIKARINA İsrail bankalarıyla Filistin bankaları arasındaki işbirliği, taraflar arasındaki ticari amaçla yapılan nakit transferlerini gerçekleştirdiği için Filistin bankacılık sektörünün çıkarına dayanıyor. Söz konusu işbirliği olmadan, taraflar arasındaki ticari nakit transferleri gerçekleşemiyor. Filistin Merkezi İstatistik Bürosu verilerine göre, taraflar arasındaki aylık ticaret hacmi yaklaşık 500 milyon dolar ve tüm para transferleri aylık miktarı 1 milyar doları aşıyor. Ayrıca, İsrail bankaları, birçok Filistin bankasının küresel bankacılık sistemine erişmesinin “temel anahtarı” olarak görülüyor ve söz konusu işbirliği olmadan, Filistin bankalarının çoğu temel işlevlerinin çoğunu kaybedecek. Filistin bankacılık sektörünün toplam varlığı 22 milyar doların üzerinde, nisan sonu itibarıyla müşteri mevduatları 17,5 milyarı aşarken, borçlanmalar ise yaklaşık 12 milyar dolar seviyesinde. Filistin’deki bankacılık sektöründe, 5 Ürdün, 1 Mısır olmak üzere 6’sı yabancı toplamda 13 banka faaliyet gösteriyor. Paris Ekonomi Protokolü uyarınca, Filistin Merkez Bankası olarak görev yapan Filistin Para Otoritesi, bankacılık sektörünü ve tüm bankacılık faaliyetlerini denetliyor. Aşırı sağcı Maliye Bakanı Smotrich, Filistin-İsrail bankaları arasındaki işbirliğini uzatmayacağını açıklamıştı. Norveç, İrlanda ve İspanya’nın Filistin’i tanıma kararının ardından Smotrich, “Batı Şeria’daki bankalara para transferi yapan İsrail bankalarına tanınan işbirliğini uzatmayacağız.” ifadesini kullanmıştı. Smotrich, Norveç, İrlanda ve İspanya’nın Filistin’i tanıyacağını duyurmasının ardından bankalar arasındaki işbirliğini uzatmayacağını duyurmuştu. Norveç, İrlanda ve İspanya, Filistin’i, uluslararası hukuka ve ilgili Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarına uygun şekilde 1967 sınırlarıyla 28 Mayıs’ta tanıyacağını duyurmuştu.